Thi sĩ “Lá diêu bông” về trời

06/05/2010 12:34:20 

– 9h sáng ngày 6/5/2010, thi sĩ Hoàng Cầm đã qua đời tại bệnh viện Việt Xô, hưởng thọ 88 tuổi – Nhà văn Nguyễn Quang Lập thông tin với phóng viên Bee.

Thi sĩ Hoàng Cầm có tên thật là Bùi Tằng Việt, sinh ngày 22/2/1922, tại xã Phúc Tằng, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang; quê gốc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
Ông xuất thân trong gia đình nhà nho lâu đời. Thân sinh ông thi không đỗ, về dạy chữ Hán và làm thuốc bắc ở Bắc Giang. Tên ông được đặt ghép từ địa danh quê hương: Phúc Tằng và Việt Yên.

Thi sĩ của “Lá diêu bông” đã về trời 

Ông nổi tiếng với vở kịch thơ Hận Nam Quan, Kiều Loan và các bài thơ Lá diêu bông, Bên kia sông Đuống. Bài thơ Bên kia sông Đuống được chọn vào giảng dạy trong giáo trình trung học phổ thông.
Đầu năm 2007, ông được nhà nước Việt Nam tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật do Chủ tịch nước ký quyết định tặng riêng.
Bee xin đăng lại bài thơ “Lá diêu bông” của thi sĩ Hoàng Cầm như một tâm nhang tưởng nhớ tới ông hoàng thơ tình của xứ Kinh bắc:

Váy Đình Bảng buông chùng cửa võng
Chị thẩn thơ đi tìm
Đồng chiều
Cuống rạ
Chị bảo
Đứa nào tìm được Lá Diêu bông
Từ nay ta gọi là chồng
Hai ngày Em tìm thấy Lá
Chị chau mày
Đâu phải Lá Diêu bông
Mùa đông sau Em tìm thấy Lá
Chị lắc đầu
trông nắng vãn bên sông
Ngày cưới Chị
Em tìm thấy Lá
Chị cười xe chỉ ấm trôn kim
Chị ba con
Em tìm thấy Lá
Xòe tay phủ mặt Chị không nhìn
Từ thuở ấy
Em cầm chiếc Lá
đi đầu non cuối bể
Gió quê vi vút gọi
Diêu bông hời…
…ới Diêu bông…! 

PV
—————————————-
BÀI THƠ VIẾNG NỮ SĨ NGÂN GIANG CỦA HOÀNG CẦM.
Kính thưa quí vị yêu thơ.
Bài thơ này của thi sĩ Hoàng Cầm làm trong lúc xướng họa với Nữ Sĩ Ngân Giang. Khi bà mất, ông có sửa lại vài câu và đọc trước linh cữu trong lễ viếng tiễn đưa Nữ Sĩ đến nơi an nghỉ cuối cùng. Có lẽ đây là bài thơ của ông ít người biết. Bởi vậy Thiên Sứ tôi mạn phép đưa lên đây chia sẻ với các quí vị yêu thơ một danh tác của bậc thi bá.
Trong bài thơ này, Thiên Sứ tôi chép lại từ CD, nên có thể ngắt câu và các dấu đặt không đúng chỗ. Khi sưu tầm được bản gốc, tôi sẽ điều chỉnh lại. Mong quý vị cảm thông và thứ lỗi..
———————————

NIỆM TRỜI ĐẤT
Hoàng Cầm.

Dâng cả một đời truân chuyên…
thuyền quyên xưa.
Dòng sông Ngân xa….
trôi qua mịt mờ.
Còn để đó, ngàn sao ước mơ.
Lan tràn rung ý thơ.
Nghĩ thương mà thương….
Nghiệp thi nhân tài tử.
Nhớ gì chăng ai? Loăng quăng bến lú.
Trách gì chăng ai? Thủy tiên triền miên nhan sắc ngủ.
Đau gì chăng ai?
Đào phai lan tràn,
Trà Mi héo rũ.
Vẫn còn hôm nay.
Vẫn còn bạn thơ, ra phố về nguồn.
Mấy lời xuân xanh, Hoài Anh ngân nga xót thương.
Mấy lời thanh tao, Văn Cao phá rào Âm Dương.
Mấy lời Hoàng Cầm, âm thầm thê lương.
Chín mười bạn thân, ân cần tủi phận.
Chín mười mùa thu, không thù không hận.
Chín triệu người thơ, thắp hương gây trầm.
Nhớ một sông Ngân,
Nhớ một thi nhân.
Xót một mảnh trời, đau một tri âm.
Thương một loài hoa, đau một nguyệt cầm.
Còn sống cầm tay, một ngày đầm ấm.
Còn bi thương ư? Có như bùn ấm?
Còn hoài vọng ư? Có như cô Tấm?
Còn ước mơ gì? Người đi ngàn dậm.
Gọi hời Ngân Giang, mơ màng say đắm.
Hãy cười nửa miệng, một tiếng “Ư trời!”
Hãy nhìn nửa mắt. Bằn bặt kiếp người.
Hãy khóc nửa giọng, cái miệng phù du.
Hãy vui nửa chừng. Rưng rưng ngục tù.
Đã reo vần thơ, gương mờ số phận.
Thì cứ cười lên, hồn nhiên chuyển vận.
Những nỗi đau dài…tan vào hư không.
Những cơn mê cuồng….cửa buồng thâm cung.
Không trách, không oán, cho ta khê lòng.
Không cười cợt gió, không nghiêng , không ngó.
Đứng vững lưng đèo.
Đâu còn treo leo.
Đứng vững sử vàng.
Đời thơ trong veo.
Chữ vàng từng câu, khuya khoắt mái nghèo.
Ai tôn vinh cửa Sinh?
Ai im lìm cửa Tử?
Ngân Hà triệu triệu năm
Âm thầm lặng thinh một mình.
Xe đón ngựa mời ư?
Ai buông lời tình tự?
Ta vẫn thơ ta,
Tình vẫn sông Ngân.
Nghìn năm giao thừa.
Xuân xưa không bờ….
Trôi vào đêm Xuân. 
—————————————
NGÀN THU TÌNH HẬN
Kính tặng hương hồn Thi Bá Hoàng Cầm.
Thiên Sứ

Ơi hời Diêu Bông(*).
Ngàn thu tình hận
Một trời thi ca.
Bao giờ nghĩa tận?
Người về nơi xa, “Hận Nam Quan” (*) còn đấy.
Ai đi “Bên kia sông Đuống”(*), khói lửa chiến chinh.
Chập chùng chiến khu. Ca vang khải hoàn.
Đường trần gieo neo. mấy độ thi tàn?
“Nhớ gì chăng ai? Loăng quăng bến lú.
Trách gì chăng ai? Thủy tiên triền miên nhan sắc ngủ.
Đau gì chăng ai? Đào phai lan tràn, Trà Mi héo rũ” (**).
Thôi còn nơi đây. Cõi trần gian ngàn lời thơ ấp ủ.
Trong cõi mênh mang, tình còn đọng giang san.
Đâu buồn ly tan.
Không màng danh phận.
Hồn lạc Thiên Thai.
Không thù không hận.
Thôi người ra đi. Đường trần gian mấy bước?
Tứ thơ còn lại. Ngàn năm mãi mãi giọt thu rơi.
Nguyệt cầm réo rắt bên đời,
Thơ rung ý nhạc, khóc người ngày xưa.
——————————–
Chú thích:
* Tựa nhưng bài thơ nổi tiếng của Thi Bá Hoàng Cầm.
** Thơ Hoàng Cầm.