THƠ CHUỘT

Chị Laviedt có đọc cho tôi một bài thơ của nhà thơ biếm Yên Thao – thành viên Câu lạc bộ thơ biếm Hanoi – về con chuột, nhân năm con chuột. Bài thơ này được đọc vào rằm tháng Giêng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám để tao nhân mặc khách tham gia họa thơ. Tác giả Yên Thao đưa điều kiện phải hoạ nguyên vận. Giới thi nhân Hanoi cho rằng bài thơ này thuộc loại khó hoạ, khiến Thiên Sứ tôi tò mò cũng thử hoạ bài thơ này. Bài thơ họa “Vịnh Chuột” của tôi được đọc giới thiệu tại buổi gặp mặt thơ xuân đầu năm trước các bạn thơ của nhà thơ Bích Hoàng. Lúc này tôi đang ở Sài Gòn, nên bà Bích Hoàng ngỏ ý giúp tôi tham gia cuộc thi thơ, tôi đã đồng ý và cảm ơn lòng tốt của bà. Chưa thấy ban giám khảo công bố kết quả, nhưng tôi cũng chẳng quan tâm đến đIều này. Nhưng có điều tôi băn khoan là tôi đã wên không đưa bài thơ này lên blog để trình làng. Sau khi cẩn thận tìm kiếm cả chục trang blog, biết chắc là mình wên, nên mới quyết định đưa lên đây.

Bài thơ xuớng có tựa là “Loài Chuột”. Nguyên văn như sau:

LOÀI CHUỘT

Yên Thao.

Chẳng phải nòi sang, chẳng giống sang.
Nhỏ tày trứng cút, lớn tày gang.
Ruộng đồng chính nó đào tan nát.
Kho quĩ vì bay khoét rỗng toang.
Tai hệt tai dơi tài rúc xó.
Mõm như mõm ngoé giỏi luồn hang.
Tên nghe thì Tý ăn không tý.
Ló mặt nơi nào, lập tức …phang.

*

VỊNH CHUỘT

Tứ hải giang hồ tớ vẫn sang.
Tiếng tuy chút chít, miệng đầy gang *.
Sơn hà xã tắc ta đào nát.
Kho đụn, thảo điền cũng toác toang.
Mặc thế nhân chê toàn rúc xó.
Biết đâu đây vẫn giỏi đào hang.
Mười hai con Giáp, đầu là Tý.
Bốn biển, năm châu tớ nghênh ngang.

(Hoặc có thể sửa là:
Vượt biển, lên tàu, đố dám phang?*)

Chú thích:
* Lấy ý câu thành ngữ “Miệng người sang có gang, có thép”.
* Tàu xuất dương coi chuột bước lên tàu là điềm lành.

Sau khi bài thơ này và bài hoạ của tôi xuát hiện trên diễn đàn thì bác Trịnh Phong có ý kiến như sau:

Laviedt có cho biết trong mục “Thơ Dịch – Dịch Thơ” là nhà thơ Yên Thao có bài Thơ vịnh loài chuột được đưa ra thách đố người đối trong dịp Tết, thậm chí còn dọa cho phần thưởng người đối hay. Laviedt đã có công đưa bài ra của Yên Thao để chúng ta thưởng thức.
Trịnh Phong thấy rằng bài ra của Yên Thao không đạt tiêu chuẩn Đường thi. Thí dụ theo luật Đường thi thì chỉ hai câu phá và thừa phải đủ cho người ta nhận ra là thơ nói về con chuột. Đằng này thơ Yên Thao nếu không xem đề thì đọc đến hết bài mới biết được – do suy qua chữ Tí – là nói về con chuột. Mà suy như vậy cũng không chắc chắn lắm vì làm sao biết thật sự tác giả muốn nói cái gì.
Theo Yên Thao thì mõm chuột giống mõm ngóe. Chẳng khác gì khen sao con bà này lại giống ông hàng xóm kia thế! Nhận xét như Yên Thao giữa Chuột và Ngoé có thể xẩy ra án mạng đổ máu chứ chả chơi. Hoặc là chúng sẽ thù Yên Thao suốt đời. Mặt khác hai câu 5, 6 nội dung gần trùng nhau, câu sau không đưa ra được cái gì mới hơn câu trước: luồn hang hay rúc xó cũng là chui luồn mà thôi. Hơn nữa, tai dơi không phải đặc điểm giúp cho rúc xó thuận lợi, mõm ngoé không phải yếu tố giúp đào hang nhanh. Ghép câu như vậy làm ý tứ rời rạc, lỏng lẻo.
Trịnh Phong thấy một bài Thơ Đường loại học trò này không đáng làm bài họa nhưng nay bác Thiên Sứ đã vui tay thảo một bài họa nên cũng không câu nệ góp vui với Thiên Sứ một bài, coi như họa thơ Thiên Sứ vậy.

LOÀI CHUỘT

Yên Thao.

Chẳng phải nòi sang, chẳng giống sang.
Nhỏ tày trứng cút, lớn tày gang.
Ruộng đồng chính nó đào tan nát.
Kho quĩ vì bay khoét rỗng toang.
Tai hệt tai dơi tài rúc xó.
Mõm như mõm ngoé giỏi luồn hang.
Tên nghe thì Tý ăn không tý.
Ló mặt nơi nào, lập tức …phang.

*

CHUỘT ĐÁP LẠI
Quần đùi không có, dám khoe sang!
Chuột chịu thua người: Miệng có gang.
Bồ khoai choa chuột nhai chưa thủng,
Đất nước con người đã gặm toang.
Của đút người nhai, xơ xác núi
Cọp beo người gặm, trống trơ hang.
Răng cùn mà gặm tài như rứa,
Ghen ăn với chuột, lại đòi phang!

TP

Vài dòng tản mạn gọi là góp vui với anh chị em tham quan blog này.