Đền thờ Lý Chiêu Hoàng trước và sau khi bị phá dỡ – Ảnh: Sĩ Tá
Phàm con người ta dễ nhận thấy ngay nếu được nhìn thấy, sờ thấy…..Bởi vậy tôi bắt đầu bằng những di sản văn hóa vật thể. Bạn có thể vào link dưới đây để thấy vài bài viết về vấn đề này:
http://www.lyhocdongphuong.org.vn/diendan/index.php?showtopic=5143
Những bài viết thể hiện trong đường link trên chỉ là phần nổi được thông báo gần đây. Nhưng nếu chúng ta thống kê những di sản văn hóa vật thể Việt bị chiến tranh tàn phá và những di sản bị chính con người vì nhiều nguyên nhân đã tự đập phá thì chắc sẽ nhiều hơn rất nhiều những gì mà bạn thấy trong đương link được giới thiệu. Bản thân tôi, đã chứng kiến ngay tại Hanoi – cách nơi tôi ở chưa tới 100m – Một “Di tích lịch sử đã được công nhận . Cấm xâm phạm” – là cổng chùa Láng, ngay sát đường Láng bị phá không còn dấu vết. Mặc dù, đây là một di tích lịch sử có cội nguồn từ gần 1000 năm trước và được trân trọng giữ gìn qua bao thế hệ, đến khi người ta mở rộng con đường làng nhỏ hẹp thành Phố Chùa Láng, khang trang hiện đại hơn so với trước đó. Nếu như những chủ đầu tư khả kính, những vị có chức vụ và có thẩm quyền chịu khó bỏ thêm một chút tiền – hoặc nếu vì lý do kinh phí quá tốn kém để bảo vệ một di tích lịch sử đã xếp hạng – Cấm xâm phạm – thì có thể yêu cầu dân chúng đóng góp để dời cổng Chùa Láng ra sát bờ sông Tô Lịch – như Chùa Vĩnh Nghiêm trong Sài Gòn đã lùi lại cổng chùa khi mở rộng con đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa.
Vậy, giữa những người lên tiếng bảo vệ những di sản văn hóa đã xếp hạng và những người liên quan có thẩm quyền quyết định phá để xây dựng theo qui hoạch thì ai là người phạm luật
Cái gì sẽ xảy ra khi những cái gọi là hiện tượng riêng lẻ như trên trở thành phổ biến và ngay cả khi nó không được thông tin?
Đấy là những di sản văn hóa vật thể thấy được bị hủy hoại, chưa nói đến những di sản văn hóa phi vật thể và các dạng tồn tại khác của văn hóa Việt. Mọi người hãy tự suy ngẫm dưới mọi góc độ tùy theo địa vị xã hội, cách nhìn, khả năng tư duy và xuất phát từ mọi quyền lợi và mọi nguồn gốc sâu xa của những quyền lợi đó.
Lời bàn dừng lại đây và chỉ đơn giản như vậy với sự cảnh báo.